Koolstofmonoxide (CO): onzichtbaar, geurloos en dodelijk. Goed voor meer dan 120 vergiftigingen per jaar in Brussel. Om deze sluipmoordenaar te counteren, zetten Sibelga, het Antigifcentrum en de Brandweer van Brussel een grootschalige sensibiliseringscampagne op. Het doel? Burgers informeren en beschermen.

De dodelijkste vorm van vergiftiging

Koolstofmonoxidevergiftiging is in België de dodelijkste vorm van vergiftging die bij het Antigifcentrum wordt gemeld. Tussen 2018 en 2023 stierven er per jaar maar liefst gemiddeld 19 mensen. In Brussel vallen elke week twee tot drie mensen ten prooi aan CO-vergiftiging. Dat brengt de droevige balans op drie doden per jaar. “Een tragisch cijfer, des te meer omdat die vergiftigingen kunnen worden voorkomen”, aldus Jonas Van Baelen, apotheker en expert bij het Antigifcentrum. De klachten bij een CO-vergiftiging zijn: hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en in ernstige gevallen verliezen slachtoffers het bewustzijn met eventueel de dood tot gevolg. Bij verdachte symptomen is het absoluut noodzakelijk om meteen het nummer 112 te bellen.

Koolstofmonoxidebronnen 

Koolstofmonoxide (CO) komt vrij bij onvolledige verbranding van brandstoffen zoals gas, petroleum of steenkool. Vergiftigingen zijn voornamelijk te wijten aan verwarmingstoestellen, fornuizen, schoorstenen of boilers die slecht zijn onderhouden. Of nog als gevolg van een slecht trekkende schoorsteen of een gebrek aan ventilatie in kamers in het bijzonder wanneer de ramen dicht blijven om de warmte binnen te houden. Ongeveer 50 % van de gevallen doet zich voor in de badkamer, dikwijls omdat de ruimte niet goed is verlucht. 

Stijgend aantal risicovolle installaties in woningen

Tijdens hun interventies na of bij vermoeden van een CO-vergiftiging doen de hulpdiensten altijd een beroep op Sibelga. De experten van het team ‘Veiligheid van de binneninstallaties gas’, een openbare dienst waarvoor Sibelga instaat, bepalen dan of er een risico is in het gebouw of niet. Om veiligheidsredenen kunnen ze de gastoevoer preventief afsluiten tot de installaties opnieuw conform zijn gemaakt. “De voorbije jaren stellen we een stijging van het aantal niet-conforme installaties vast. Vaak zijn die installaties het werk van niet-professionals of zijn ze slecht onderhouden. Dat verhoogt het risico op ongevallen. Ondanks onze inspanningen om syndici en bewoners bewust te maken van de gevaren, blijven de nodige maatregelen vaak uit”, onderstreept Delphine Raymond, verantwoordelijke van de dienst Exploitatie gas bij Sibelga.

Ventileren en installaties onderhouden: de sleutel tot veiligheid

"Om de veiligheid te garanderen, is het van essentieel belang om de woning regelmatig te ventileren en de ventilatieroosters vrij te houden. De wet voorziet ook dat verwarmingstoestellen en toestellen voor de productie van warm water een onderhoudsbeurt moeten krijgen door een erkend technicus. Het is uiterst belangrijk dat die wettelijke verplichting wordt nageleefd: elk jaar voor mazoutketels en om de twee jaar voor gasketels.” zegt majoor Marc Baudhuin van het departement Preventie bij de Brandweer van Brussel.

Bewustmakingscampagne vóór de winterperiode

Om de bevolking bewust te maken van het CO-gevaar, lanceren Sibelga, het Antigifcentrum en de Brandweer van Brussel een campagne over verschillende maanden. Vanaf oktober, wanneer de mensen de verwarming opnieuw aanzetten, wordt het risico op CO-vergiftging namelijk groter. Op het programma? Radiospots, filmpjes, wedstrijden om een CO-melder te winnen, verdeling van flyers en straatinterviews. Daarnaast biedt de Cel “Sensibilisatie” van Brandweer Brussel huisbezoeken aan om advies te geven over het voorkomen van koolmonoxidevergiftiging. Bij deze gelegenheid wordt gratis een CO-melder aangeboden (aanvraag via sensibilisation@firebru.brussels).